Yaratıcılık ve Yenilikçilik Kültürel Kökenleri ve Bizim Toplumumuz H. Aykut Göker, Ayrıntı Yay., Birinci Basım, Nisan 2021
Akyos, Müfit
Herkese Bilim Teknoloji Dergisi Sayı 271, 4 Haziran 2021, Politik Bilim köşesi.
Başlıkta yer alan H. Aykut Göker’in kitabı beş yıllık bir gecikmeyle de olsa yayınlandı.
Denilebilir ki bu kitabı O’nun arşivcilik özelliği ve disiplinli çalışkan kişiliği ile yarattığı, uzun yıllardır bilim-teknoloji politikaları-BTP (sonrasında buna yenilik de eklendi-BTYP) alanına ilişkin en geniş ve kapsamlı çalışmasıdır. Yaratıcılık ve yenilikçiliği, kültürel kökenle irdelemesi ve bizim toplumumuz özelinde ele alması kitabının ayırt edici özelliği ve altı çizilmesi gereken yanıdır.
Niçin yeterince yenilikçi ve yaratıcı olamadık?
Uzun yıllar BTYP oluşturulması süreçlerinin içinde eylemli olarak yer almasından sonra varılan noktayı görerek geniş bir tarihsel perspektifte “Niçin yeterince yenilikçi ve yaratıcı olamadık?” sorusunun yanıtını aramanın peşine düşmesi, bir yanıyla yılların birikimiyle resmin bütününü görebildiği için doğal bulunabilir. Ancak, yakınında olan birisi olarak bu sorunun, hesaplaşma, kırgınlık, kızgınlık, hesap sorma, uyarma vb. motifler de içerdiğini söyleyebilirim.
WIPO-Küresel Yenilik Endeksi 2019’un söyledikleri - I
Akyos, Müfit
HBT, 9 Ekim 2020, Sayı 237 Politik Bilim köşesi.
Bir dönem farklı uluslararası endeksleri izleyerek ülkemizin durumuyla ilgili yazılar yazar, yorumlamaya çalışırdım. Ancak son yıllarda hemen bütün insani ve teknolojik gelişme endekslerinde iyice açığa çıktı ki, yönetilemezlik modeli ve yönetim yeteneği yoksunluğu ile hangi endekse bakarsak bakalım ülkemiz adına yalnızca karamsarlığa düşüren kötüleşmeler söz konusudur. Bu durumda sıralamadaki yerimizden önemli olmak üzere ilgili raporlardaki yorumlara, çıkarsamalara bakmak ve yorumlamaya çalışmak daha anlamlı görünüyor.
Makalenin Devamı...
Bilimin Sonsuz Ufuklarının Peşinde 75 Yıl: Vannevar Bush (1890–1974)
Akyos, Müfit
HBT, 15 Ocak 2021, Sayı 251 Politik Bilim köşesi.
"Yeni temel bilimsel bilgi için başkalarına bağımlı olan bir ulus, mekanik becerisi ne olursa olsun, endüstriyel ilerlemesinde yavaş ve rekabetçi konumunda zayıf olacaktır."
Vannevar Bush
19 Temmuz 1945'te, Almanya’nın II. Dünya Savaşı’nda teslim olmasından 2,5 ay sonra ve Hiroşima ve Nagazaki’nin bombalanmasından 3 hafta önce ABD tarihindeki en etkili bilim politikası raporu Washington, DC’de kamuoyuna duyuruldu. Science, the Endless Frontier – Bilim, Sonsuz Ufuklar başlıklı 34 sayfalık rapor, Washington Carnegie Enstitüsü başkanı ve ABD Bilimsel Araştırma ve Geliştirme Ofisi başkanı Vannevar Bush tarafından yazılmıştı.
25 Temmuz 1945’te yayınlanmasından sonra ABD’de akademik araştırmaların yapılma biçimini (yöntemini) günümüze kadar değiştiren Vannevar Bush’un başyapıtı bir raporun, 75. yılından söz ediyoruz. Bir tek rapor nasıl olup ta bilimsel araştırmanın ulusal boyutta yönetiminde böylesine derin bir değişim yaratabilmişti?
Makalenin Devamı...
WIPO-Küresel Yenilik Endeksi 2019’un söyledikleri - II
Akyos, Müfit
HBT, 23 Ekim 2020, Sayı 239 Politik Bilim köşesi.
‘Hakikat bükücülükle’ Covit-19 salgını sonuçlarıyla oynanması, hastanelerimizin borçlarını ödeyememeleri nedeniyle malzeme tedarik edememe riski ile karşı karşıya kalmaları, sistem içinde tarikat yapılanmasının en çirkin yüzüyle ortaya çıkması, salgın sürecinde giderek artan sayıda sağlık çalışanını kaybediyor oluşumuz sağlık sistemimizin ne denli kötü yapılandırıldığını ortaya koymuş oldu. Sağlığa erişimi temel insanlık hakkı olarak tasarımlamada yol gösterici olmak üzere, önceki iki yazıda değinilen raporların çıktı ve yorumları değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Makalenin Devamı..
Türkiye Bilim Raporu üzerine değerlendirme
Akyos, Müfit
HBT, 29 Ocak 2021, Sayı 253 Politik Bilim köşesi.
University of Chicago’dan Prof. Dr. Ufuk Akçiğit ve Dr. Elif Özcan-Tok tarafından hazırlanan Türkiye Bilim Raporu başlığı ile beklentileri yükseltiyor. İnovasyon sözcüğü ile başlayan özet bölümünde (74 sözcük) yazarlar çalışmayı “… çok zengin akademik yayın verileri kullanarak [Scopus ve Microsoft Academic Graph (MAG)] Türkiye’deki üniversitelerin ve akademisyenlerin detaylı analizini yapıyoruz. Araştırmamız esnasında sorunları belirleyip, çözüm önerileri sunmaya gayret ediyoruz.” diyerek tanıtıyorlar. 1.518 sözcüklük İngilizce özette ise raporun tamamı özetleniyor!
Çalışmanın (modelin) çerçevesi, 1) “inovasyonun ilk ayağı olan bilimsel çalışmaların Türkiye'deki mevcut durumu incelenecektir.”, 2) “Bir ülkenin ekonomik gelişmişlik düzeyini artırması, refah seviyesini yükseltmesi ve öncü ülkeler arasında yer alması adına teknolojik yenilikler üretebilmesi gerekmektedir. Teknolojik gelişmeler ise ancak bilim ortamının güçlü olmasıyla sağlanabilir.” denilerek çiziliyor.
Makalenin Devamı...
Kriz, Sağlık Sistemi ve Taleplerimiz
Akyos, Müfit
HBT, 24 Nisan 2020
Krize “ithalata dayalı sağlık tedarik sistemi” ile yakalanmak talihsizlik değil öngörüsüzlüktür!
İnsanlığın yalnızca bilimden medet umar hale geldiği günleri yaşıyoruz. Hepimiz hemen geliştiriliverecek bir ilacı ve aşıyı dört gözle bekliyoruz. Oysa ki, özellikle sağlık sektöründe değil bir ilaç veya aşının, tıbbi bir ekipmanın geliştirilmesi bile zaman alıcı bir süreçtir..............